Những
hình ảnh trong lễ Túc yết và Xây chầu
tại
miếu Bà Chúa Xứ núi Sam năm 2013.
Nghi
thức trong lễ Túc yết và Xây chầu vốn là nghi thức tế lễ trong cung đình được lưu
truyền trong dân gian. Người phổ biến những nghi thức này chính là Đức Tả quân
Lê văn Duyệt. Ông vốn là một thái giám trong cung đình nên nắm rõ những nghi thức
này nên khi nắm giữ Tổng Trấn Gia Định Thành, ông đã đưa chúng vào các lễ hội Kỳ
Yên trong các đình thần ở Nam bộ vốn phát triển rất nhanh vào đầu triều Nguyễn.
Tùy theo tình hình tại các địa phương mà những nghi thức này được cải biên và
truyền miệng với nhau qua nhiều thế hệ. Để lý giải là tại sao một vị thần trong
dân gian như Bà Chúa Xứ núi Sam mà lại có những nghi thức tế lễ của cung đình,
các nhà nghiên cứu cho rằng do bị án oan sau khi ông Thoại Ngọc Hầu mất, các
dân làng mới đem linh vị của ông cùng hai vị phu nhân vào tá túc tại miếu Bà
Chúa Xứ núi Sam và sử dụng những nghi thức tế lễ của cung đình vào mỗi kỳ lễ giỗ.
Do đó miếu Bà Chúa Xứ núi Sam mới sử dụng
những nghi thức trên vào những ngày lễ hội ngoài những nghi thức dân gian như lễ
Phục hiện rước tượng Bà, lễ Tắm Bà...
Dưới
đây là những hình ảnh của lễ Túc Yết và Xây Chầu tại miếu Bà Chúa Xứ núi Sam
năm 2013.
Hình 1 : Lễ vật người dân các nơi dâng lên cúng Bà
trong lễ Túc Yết 1.
Hình 2 : Lễ vật người dân các nơi dâng lên cúng Bà
trong lễ Túc Yết 2.
Hình 3 : Lễ vật người dân các nơi dâng lên cúng Bà
trong lễ Túc Yết 3.
Hình 4 : Lễ vật người dân các nơi dâng lên cúng Bà
trong lễ Túc Yết 4.
Hình 5 : Heo trắng là một lễ vật không thể thiếu trong lễ Túc Yết.
Hình 6 : Các đoàn khách từ các nơi đến viếng 1.
Hình 7 : Các đoàn khách từ các nơi đến viếng 2.
Hình 8 : Bàn Hội đồng thờ các vị tiền hiền, hậu hiền
và những vị thần tại địa phương.
Hình 9 : Các nhạc công trình tấu nhạc lễ 1.
Hình 10 : Chấp sự viên xướng lễ 1.
Hình 11 : Các thành viên của Ban Quản trị lăng miếu tham dự lễ 1.
Hình 12 : Các thành viên của Ban Quản trị lăng miếu tham dự lễ 2.
Hình 13 : Đào thài dâng nến cúng Bà 1.
Hình 14 : Đào thài dâng nến cúng Bà 2.
Hình 15 : Phó ban Quản trị lăng miếu nguyện hương.
Hình 16 : Phó ban Quản trị lăng miếu hành lễ.
Hình 17 : Các bô lão nguyện hương.
Hình 18 : Thành viên ban Quản trị lăng miếu nguyện hương.
Hình 19 : Thành viên ban Quản trị lăng miếu hành lễ.
Hình 20 : Học trò lễ nơi bàn hành lễ.
Hình 21 : Các đoàn khách nguyện hương 1.
Hình 22 : Các đoàn khách nguyện hương 2.
Hình 23 : Kiểm tra lễ vật ( Củ soát phẩm vật).
Hình 24 : Ế mao huyết ( chôn huyết và lông).
Hình 25 : Đánh mỏ.
Hình 26 : Đánh chiêng.
Hình 27 : Đánh trống.
Hình 28 : Nhạc công trình tấu nhạc lễ 2.
Hình 29 : Chấp sự viên xướng lễ 2.
Hình 30 : Chánh tế hành lễ.
Hình 31 : Bồi tế hành lễ.
Hình 32 : Học trò lễ và đào thài dâng hương.
Hình 33 : Chánh tế thắp hương.
Hình 34 : Chánh tế hành lễ 2.
Hình 35 : Bồi tế hành lễ 2.
Hình 36 : Chánh tế rót rượu.
Hình 37 : Chánh tế dâng rượu.
Hình 38 : Dâng rượu cúng Bà.
Hình 39 : Hoa tươi cúng Bà từ các nơi dâng tặng.
Hình 41 : Chánh tế rót rượu 2.
Hình 42 : Chánh tế dâng rượu 2.
Hình 40 : Đọc biểu văn 1.
Hình 41 : Chánh tế rót rượu 2.
Hình 42 : Chánh tế dâng rượu 2.
Hình 43 : Đốt biểu văn.
Hình 44 : Sân lễ xây chầu.
Hình 45 : Chánh tế ca công lảnh dùi trống chầu.
Hình 46 : Chánh tế ca công tẩy trần.
Hình 47 : Chánh tế ca công nguyện hương.
Hình 48 : Đọc biểu văn 2.
Hình 49 : Chánh tế ca công vẽ bùa sát quỷ.
Hình 50 : Chánh tế ca công vẽ bùa sát quỷ 2.
Hình 51 : Chánh tế ca công vẽ bùa sát quỷ 3.
Hình 52 : Chánh tế ca công lảnh trống chầu.
Hình 53 : Chánh tế ca công điểm trống 1.
Hình 54 : Chánh tế ca công quấn khăn vào dùi trống chầu.
Hình 55 : Chánh tế ca công điểm trống 2.
Hình 56 : Chánh tế ca công điểm trống 3.
Hình 57 : Chánh tế ca công đánh trống chầu 1.
Hình 58 : Chánh tế ca công đánh trống chầu 2.
Hình 59 : Chánh tế ca công đánh trống chầu 3.
Hình 60 : Học trò lễ xoay trống chầu.
Hình 61 : Đánh trống khai đại bội.
Hình 62 : Đánh trống chầu cho vở Đại Bội.
Hình 63 : Tích Bàn Cỗ xuất thế.
Hình 64 : Thái Dương Hỏa Tinh trong Xang Nhật Nguyệt.
Hình 65 : Thái Âm Thủy Tinh trong Xang Nhật Nguyệt.
Hình 66 : Âm dương giao hòa.
Hình 67 : Chúc mừng lễ hội.
Hình 68 : Tam hiền Phước, Lộc, Thọ.
Hình 69 : Tứ Thiên Vương trong Trình Tường Tập Khánh 1.
Hình 70 : Tứ Thiên Vương trong Trình Tường Tập Khánh 2.
Hình 71 : Tứ Thiên Vương trong Trình Tường Tập Khánh 3.
Hình 72 : Tứ Thiên Vương trong Trình Tường Tập Khánh 4.
Hình 73 : Bốn nàng Mai , Lan Cúc, Trúc trong lễ "Đứng cái".
Hình 74 : Mã Viên cùng 4 nàng Mai, Lan, Cúc, Trúc 1.
Hình 75 : Mã Viên cùng 4 nàng Mai, Lan, Cúc, Trúc 2.
Hình 76 : Mã Viên cùng 4 nàng Mai, Lan, Cúc, Trúc 3.
Hình 77 : Tiết mục Gia quan tấn tước ( thổ địa chúc phúc) 1.
Hình 78 : Tiết mục Gia quan tấn tước ( thổ địa chúc phúc) 2.
Hình 78 : Tiết mục Gia quan tấn tước ( thổ địa chúc phúc) 3.
Hình 79 : Tiết mục Gia quan tấn tước ( thổ địa chúc phúc) 4.
Hình 80 : Khán giả bên dưới say mê theo dõi tuồng tích.
Hình 81 : Cụ Bà ngoài 90 tuổi vẫn còn đam mê hát bộ.
( Xem thêm bài Nghi thức xây chầu trong lễ hội dân gian Nam bộ trên blog này )
LÂM THANH QUANG
